مقاله بررسی قاطعيت

دسته بندي : علوم انسانی » حقوق
مقاله بررسي قاطعيت در 20 صفحه ورد قابل ويرايش
تعريف قاطعيت

جرأت ورزي، يك شيوه‌ي ارتباطي خاص است كه مي توان آن را آموخت و به كار بست. مهارت جرأت ورزي فرد را قادر مي سازد تا افكار، احساسات و ارزش هاي خود را درباره‌ي يك موقعيت به طور آزادانه و مستقيم و با احترام به احساسات و ارزش هاي اشخاص ديگر بيان كند. اين مهارت بر حقوق فرد، ضمن توجه به حقوق ديگران، تأكيد دارد. بنابراين جرأت ورزي در موقعيت هايي كه فرد تحت فشار است، مهارت مهمتر مي باشد. تعاريف متعددي از جرأت مندي ارائه شده است. در اين جا به چند مورد اشاره مي كنيم:

· “ابراز عقايد، احساسات و افكار خود به طور مناسب، مستقيم، صادقانه و بدون بي احترامي به حقوق ديگران”.

· “تشخيص منافع خود و عمل براساس آن و مطالبه‌ي حق خود، بدون تعرض به حقوق ديگران”.

همان‌طور كه مشاهده مي كنيد، در تمامي اين تعاريف بر رعايت و احترام به حقوق ديگران تأكيد شده است.
عناصر قاطعيت

جرأت‌مندي شامل هفت پاسخ است:

1- ابراز عقيده‌ي خود.

2- تقاضاي تغيير رفتارهاي نامطلوب ديگران.

3- رد درخواست ها و تقاضاهاي غيرمنطقي ديگران.

4- ابراز احساسات مثبت و منفي خود.

5- آغاز و ادامه‌ي تعاملات اجتماعي.

6- پذيرش كاستي هاي خود.

7- ابراز جملات متعارف در هنگام رويارويي يا جدا شدن از ديگران.

براي كسب مهارتت جرأت‌مندي، لازم است فلسفه‌ي اين نوع رفتار را بدانيد. جرأت‌مندي به عنوان يك شيوه‌ي ارتباط بر چند اصل استوار است:

1- شناخت حقوق خود.

2- برابري انسان ها.

3- برخورداري از حقوق يكسان.

فلسفه‌ي زيربنايي آموزش جرأت‌مندي بر اين فرض منطقي استوار است كه همه‌ي انسان ها برابر هستند. هيچ كس نسبت به ديگري برتري ندارد. بنابراين ما از حقوق انساني يكساني برخورداريم. هدف جرأت‌مندي، دفاع از حقوق خود بدون تعرض به حقوق ديگران است. آگاهي از اين حقوق اساسي، خود گام مهمي براي شروع آموزش جرأت‌مندي محسوب مي شود. براي اين كه فرد بتواند رفتار جرأت‌مندانه از خود نشان دهد، ابتدا ضروري است حقوق اساسي خود و نحوه‌ي احقاق آن را بشناسد.
حقوق اساسي ما
پيام ارتباطي

اين افراد با رفتارهاي خود اين پيام را به ديگران منتقل مي كنند. “من خوب نيستم، شما خوب هستيد.” اين افراد خود را دست كم مي گيرند. نيازها، احساسات و افكار خود را بي اهميت مي دانند. از طرف ديگر، ديگران را افرادي مهم و محبوب به حساب مي آورند.
هدف

هدف اصلي افراد منفعل راضي نگه داشتن ديگران به هر قيمت ممكن و اجتناب از كشمكش است. اين افراد براي جلب رضايت و تأييد ديگران به هر كاري تن مي دهند و خود را به رنج مي اندازند.

يكي از دلايل رفتار منفعلانه، عدم آگاهي افراد از حقوق فردي خودشان است. هم چنين آن‌ها فكر مي كنند براي اين كه مؤدب و مفيد باشند، لازم است تسليم خواسته هاي ديگران شوند. برخي از اين افراد بيان افكار خود و اتكا به نفس را ناشايست و نشانه‌ي بي ادبي مي دانند. اين افراد مي ترسند اگر ابراز وجود كنند، ممكن است ديگران آن‌ها را دوست نداشته باشند.
خصوصيات كلامي و غيركلامي افراد منفعل

· سرگرداني: كارها را بدون مطرح كردن پيشنهاد خاص رها مي كنند.

· از اين شاخ به آن شاخ پريدن: در بيان منظور خود ناتوان هستند و مرتب موضوع را عوض مي كنند.

· صداي آرام و لرزان: تن صداي شان آرام و لرزان است و خيلي آهسته، توام به پوزش طلبي بدون دليل حرف مي زنند.

· من و من كردن: در بيان احساسات و افكار خود صريح نيستند.

· اجتناب از تماس چشمي: در هنگام صحبت كردن با ديگران به فرد مقابل نگاه نمي كنند.

· وضعيت بدني نامناسب: قامت خميده، حالت بدني حاكي از خودكم‌بيني، شانه هاي افتاده، سربه زير.

· وقتي ديگران درخواستي از آنان مي كنند، با اين نوع جملات پاسخ مي دهند: “هرطور صلاح مي داني”، “برايم فرقي نمي كنه”، “هر چي شما بگوييد”.
نتايج رفتار منفعلانه

فرد منفعل به خاطر از خودگذشتگي هايش مورد تعريف و تمجيد قرار مي گيرد و در صورت شكست، چون تصميم گيرنده نبوده، خود را مقصر نخواهد دانست و ديگران از او حمايت خواهند كرد. غالباً ديگران تقاضاهاي غيرمنطقي خود را به افراد منفعل تحميل مي كنند. ساير پيامدهاي منفي رفتار منفعلانه عبارتند از: مشكلات بين فردي، عدم اعتماد به نفس، خودكم‌بيني، تن دادن به روابط ناخواسته. رفتار منفعلانه باعث مي شود تا ديگران ما را موجود ضعيفي بدانند، موجودي كه به سادگي مي توان او را فريب داد. در نتيجه ما اغلب از زندگي خود ناراضي هستيم و نمي توانيم به اهداف خود برسيم. ديگران نيز كم تر به ما اعتماد خواهند كرد.
سبك ارتباطي پرخاشگرانه

رفتار پرخاشگرانه عبارت است از ايستادگي سرسختانه براي مطالبه‌ي حقوق خود و ابراز عقايد و احساسات به شيوه اي كه معمولاً نامناسب بوده و باعث زير پا گذاشتن حقوق ديگران مي شود. ويژگي هاي مهم اين شيوه‌ي ارتباط عبارتند از:

· خودخواهي.

· بي توجهي به حقوق و خواسته هاي ديگران.

· برتر دانستن خود.

· رنجاندن ديگران براي جلوگيري از رنجش خود.

· برچسب زدن به ديگران.

گام 2- دليل خود را بيان كنيد.

به طرف مقابل علت تصميم، خواسته و احساس تان را بگوييد مثلاً “خودم آن را لازم دارم“، “قبلاً قول آن را به كسي ديگر داده ام”، “متأسفم، برنامه‌ي ديگري دارم”، “متأسفم، نمي توانم كاري براي‌تان انجام دهم”. بنابراين ابتدا پاسخ نه مي گوييم، بعد دليل خود را به فرد مقابل بيان مي كنيم. زيرا ما حق داريم درخواست هاي غيرمعقول ديگران را رد بكنيم و نيز حق داريم براي رفتارهاي خودمان دليل ارائه نكنيم.

گام 3- به طرف مقابل نشان دهيد كه نظر، خواسته يا احساس او را درك مي كنيد.

همدلي كردن با ديگران و تلاش براي درك احساسات آن‌ها موجب مي شود تا ديگران پاسخ منفي شما را راحت تر بپذيرند. در واقع فرق جرأت‌مندي و پرخاشگري در اين است كه ما ضمن احترام به خواست ها و احساسات ديگران، عقيده و احساس خود را بيان مي كنيم. مثلاً “البته، مي دانم كه تو واقعاً به آن نياز داري”. “البته وضع تو را درك مي كنم.”

موقعيت هايي كه نه گفتن در آن ها براي شما دشوار است، شناسايي كنيد و به همراه يكي از دوستان خود سه گام بيان شده را تمرين كنيد. به ياد داشته باشيد كه مدتي طول مي كشد تا اين رفتار در شما نهادينه بشود. فقط در اثر تمرين زياد مي توانيد بر اين مهارت تسلط يابيد و بدون احساس گناه پاسخ نه بدهيد.

همه‌ي افراد به سادگي از خواسته‌ي خود دست برنمي‌دارند، از اين رو به شكل ها و شيوه هاي مختلف شما را تحت فشار قرار مي دهند تا با خواسته‌ي آن ها موافقت كنيد. چند نمونه از اين شيوه هاي تأثيرگذاري عبارتند از: “القاي احساس گناه” “تو راضي مي شوي من در اين درس بيفتم”، “اگر من مشروط شدم، مقصر تويي”. تهديد “اگر اين كار را نكني، دوستي مان تمام مي شود” دست انداختن و تحقير “بچه ننه‌اي”، “دهنت بوي شير مي دهد”، “نترس! مامانت نمي بيند” لازم است اين شيوه ها را بشناسيد و با روش هاي خنثي سازي آن ها آشنا شويد.
روش هاي مختلف نه گفتن

هم چنين در برخي از موقعيت ها، به ويژه در شرايطي كه فشار گروهي وجود دارد، شايد يك بار نه گفتن براي كاهش فشار گروه كافي نباشد. از اين رو لازم است با راه هاي مختلف نه گفتن آشنا شويد. مهم ترين روش هاي نه گفتن در جدول زير خلاصه شده است.